مدیرکل زندان‌های آذربایجان غربی از فعالیت‌های گسترده در زمینه اشتغال و بازپروری زندانیان خبر داده است. در حال حاضر، ۳۴۰۶ نفر از زندانیان استان در ۱۷۳ کارگاه مشغول به کار هستند که از این تعداد، ۲۱۰۰ نفر پس از گذراندن بخشی از دوران حبس، خارج از زندان مشغول به فعالیت‌اند. این اقدامات در راستای اصلاح و تربیت، اجتماعی کردن و توانمندسازی زندانیان صورت می‌گیرد، اما به گفته مسئولان، امکانات موجود با این رسالت‌ها همخوانی کامل ندارد.
آمار نگران‌کننده و نیاز به توسعه فضاهای زندان
مراد فتحی، مدیرکل زندان‌های استان، در نشست تخصصی علمی و پژوهشی با موضوع «فرصت‌ها، چالش‌ها و بررسی راهکارهای مدیریت علمی زندان‌ها» که در کانون اصلاح و تربیت استان برگزار شد، اظهار داشت که سالانه نزدیک به ۱۷ هزار نفر ورودی زندان‌های استان است که به گفته او، این آمار برای استان “برازنده نیست.”
وی با اشاره به وجود ۱۵ مرکز نگهداری زندانیان در استان، بر ضرورت توسعه فضای زندان‌ها تأکید کرد. فتحی بیان داشت: “زندان‌های ساخته شده جوابگوی تعداد زندانیان و نیازهایی که برای اصلاح و بازتوانی لازم است، نیست.” او با اشاره به اینکه فضای مسقف زندان‌های استان ۵۴ هزار متر مربع است، بر لزوم توسعه ۱۳ هزار متر مربع فضای خوابگاهی و کارگاهی تأکید کرد که در حال انجام است. این توسعه، برای فراهم آوردن محیطی مناسب‌تر جهت برنامه‌های اصلاحی و تربیتی ضروری است.
آموزش، پژوهش و کاهش نرخ آسیب‌های داخلی زندان
فتحی به مقوله آموزش و پژوهش در زندان‌های استان توجه ویژه‌ای نشان داد و تصریح کرد که تاکنون ۳۰۰ طرح تحقیقاتی و پژوهشی انجام و ۱۷ مقاله آموزشی و پژوهشی تنظیم و دفاع شده است. این رویکرد علمی، نشان‌دهنده تلاش برای به‌کارگیری روش‌های نوین در مدیریت زندان‌هاست. وی تأکید کرد که نگاه به زندان و زندانی باید اصلاحی و تربیتی باشد و مدیریت علمی در زندان‌ها از اهمیت بالایی برخوردار است.
در راستای توانمندسازی، ۶۵۰۵ نفر از زندانیان استان توسط جهاد دانشگاهی، فنی و حرفه‌ای و اداره کل صنایع دستی، در ۶۴ رشته و ۳۶۵ دوره آموزش دیده‌اند و مدرک دریافت کرده‌اند. این آموزش‌ها، بستر را برای بازگشت موفقیت‌آمیز زندانیان به جامعه فراهم می‌آورد.
در حوزه بهداشت و درمان نیز اقدامات قابل توجهی صورت گرفته است. فتحی بیان کرد که با اقدامات انجام شده طی سال گذشته، ۷۰ درصد مرگ و میر و ۷۵ درصد خودکشی زندانیان استان نسبت به سال گذشته (۱۴۰۲) کاهش داشته است. این آمار، حاکی از بهبود چشمگیر خدمات بهداشتی و روان‌شناختی در زندان‌هاست.
بخشش، حمایت اجتماعی و نظارت قضایی
مدیرکل زندان‌های استان از اقدامات مددکاران و هسته‌های بخشایش نیز خبر داد و گفت که برای ۱۳۶۵ نفر از زندانیان، رضایت از شکات اخذ شده است. همچنین، ۵۴ مورد رضایت از اولیای دم نیز به ثبت رسیده است که نشان‌دهنده نقش مهم میانجی‌گری و صلح و سازش در سیستم قضایی است.
در راستای حمایت از خانواده زندانیان، ۱۴ هزار بسته معیشتی به ارزش ۲۵ میلیارد تومان بین خانواده‌های نیازمند توزیع شده است. این کمک‌ها، بار مالی خانواده‌ها را کاهش داده و به حفظ کرامت آن‌ها کمک می‌کند.
نظارت قضایی نیز در این مدت فعال بوده است. ۸۷۳۶ مورد بازدید قضایی از زندان‌های استان انجام شده که این دیدارهای چهره به چهره قضات با زندانیان منجر به ۳۲۲۸ مورد ارفاقات قضایی شده است. همچنین، ۹۸ هزار مورد مرخصی توسط قضات به زندانیان اعطا شده که به آن‌ها فرصت می‌دهد با خانواده‌های خود در تماس باشند و روحیه خود را حفظ کنند.
ریشه‌یابی بزهکاری و همکاری دانشگاهیان
فتحی با بیان اینکه زندان‌ها آینه بزهکاری در جامعه هستند، ابراز تأسف کرد که سالانه بخش قابل توجهی از پرونده‌های ورودی به دستگاه قضا منجر به حبس می‌شود. او اشاره کرد که برخی بزهکاری‌ها عمدی و برخی نیز غیرعمد و از سر ناآگاهی اتفاق می‌افتد. از این رو، وی بر ضرورت علت‌یابی افزایش تعداد زندانیان و شناسایی حلقه‌های مفقوده در این حوزه تأکید کرد تا آمار بزهکاری کاهش یابد.
مدیرکل زندان‌های آذربایجان غربی بر لزوم کاوش، پژوهش و علت‌یابی در خصوص بروز بزهکاری در جامعه تأکید کرد و گفت: “باید حدود و خطوط قرمزی برای بزهکاری در جامعه تعریف شود.” او آمار بزهکاری در جامعه فعلی را با توجه به تراکم پرونده‌ها در دستگاه قضایی، “غیر قابل قبول” دانست و بر ضرورت همکاری دانشگاهیان در کاهش بزه در جامعه تأکید کرد. این رویکرد، نشان‌دهنده نیاز به یک استراتژی جامع و چندوجهی برای مقابله با بزهکاری و حمایت از بازپروری زندانیان است.
اخبار استان آذربایجان غربی را در مجله خبری عصر ارومیه بخوانید
