هنرمندی که مرز میان علم و هنر را شکست
تئو یانسن، هنرمند و مخترع هلندی که به «داوینچی زنده» شهرت یافته، با خلق موجودات ساحلی از لوله‌های پلاستیکی و باد، تعریفی تازه از پیوند میان علم، هنر و طبیعت ارائه کرده است. این مجسمه‌های متحرک نه‌تنها در ساحل قدم می‌زنند و از آب می‌گریزند، بلکه پرسشی بنیادین را مطرح می‌کنند: آیا انسان چیزی جز ماشینی پیچیده نیست؟
موجودات ساحلی؛ از ایده‌ای اقلیمی تا اثری هنری
یانسن در ابتدا قصد داشت ماشینی بسازد که شن را برای مقابله با بالا آمدن سطح دریا جابه‌جا کند. اما این ایده به خلق «استرندبیستن‌ها» یا همان موجودات ساحلی انجامید؛ موجوداتی که با نیروی باد حرکت می‌کنند و حتی توانایی ذخیره انرژی برای روزهای آرام را دارند. او با الگوریتمی الهام‌گرفته از تکامل طبیعی، نسبت دقیق اجزای پاها را طراحی کرد تا حرکت این موجودات طبیعی و زنده‌گونه به نظر برسد.
فلسفه زندگی و نگاه مکانیکی به انسان
یانسن معتقد است حیوانات و گیاهان نیز ماشین‌هایی کارآمدند که میلیون‌ها سال تکامل آن‌ها را شکل داده است. او می‌گوید: «ما همه ماشین هستیم؛ تنها تفاوت در این است که هرکدام زندگی را از زاویه بدن خود تجربه می‌کنیم.» این نگاه فلسفی، آثار او را فراتر از یک تجربه هنری صرف قرار داده و به پرسشی درباره ماهیت حیات بدل کرده است.
هنر در خدمت آگاهی اقلیمی
برای یانسن، هنر ابزاری برای تغییر نگرش به زندگی و محیط زیست است. او باور دارد مقابله با تغییرات اقلیمی نیازمند «انقلاب ذهنی» است؛ انقلابی که در آن ارزش‌های مادی جای خود را به احترام به طبیعت و زندگی بدهند. موجودات ساحلی او نمادی از این نگاه‌اند؛ موجوداتی که نه برای سلطه بر محیط، بلکه برای همزیستی با آن طراحی شده‌اند.
شکستن دیوار میان هنر و مهندسی
یانسن تأکید می‌کند که جدایی میان هنر و مهندسی تنها در ذهن ما وجود دارد. به باور او، انسان ذاتاً هم هنرمند است و هم دانشمند. او می‌گوید: «هنرمند باید دلیلی برای زندگی به ما بدهد و مهندس شرایط زیستن را فراهم کند.» موجودات ساحلی او دقیقاً در همین نقطه تلاقی قرار دارند؛ جایی که خلاقیت هنری و دقت مهندسی به هم می‌رسند.
فرزندان روح و میراث جاودانه
رویای نهایی یانسن این است که موجودات ساحلی‌اش بتوانند مستقل از او به زندگی ادامه دهند. او این مخلوقات را «فرزندان روح» خود می‌نامد و آن‌ها را راهی برای جاودانه شدن می‌داند. این آرزو، بازتابی از میل همیشگی انسان برای بر جای گذاشتن اثری ماندگار در تاریخ است.
جمع‌بندی
تئو یانسن با خلق موجودات ساحلی نه‌تنها مرز میان هنر و علم را درنوردیده، بلکه پرسشی عمیق درباره ماهیت زندگی و آینده بشر در برابر بحران‌های زیست‌محیطی مطرح کرده است. آثار او نشان می‌دهد که چگونه هنر می‌تواند الهام‌بخش تغییرات اجتماعی و فرهنگی باشد و انسان را به بازاندیشی در رابطه‌اش با طبیعت وادارد.
سیما غلامی، خبرنگار و نویسنده باسابقه در مجله خبری «عصر ارومیه» است که با قلمی توانمند و نگاهی دقیق به مسائل، به پوشش اخبار منطقه می‌پردازد. او با سال‌ها تجربه در عرصه رسانه، به یکی از چهره‌های مورد اعتماد در میان مردم و مسئولان تبدیل شده است.
