نماینده سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (فائو) در ایران، با تاکید بر نقش حیاتی کاهش مصرف آب در بخش کشاورزی برای نجات دریاچه ارومیه، "فناوریهای نوین" را شاهکلید دستیابی به این هدف عنوان کرد. این اظهارات در بحبوحه تلاشهای بینالمللی و داخلی برای احیای یکی از بزرگترین دریاچههای آب شور جهان مطرح شده است.
تصویر: `
`
فناوری نوین، شاهکلید احیای دریاچه ارومیه از دیدگاه فائو
فرخ تایروف، نماینده فائو در ایران، روز چهارشنبه در آیین افتتاحیه همایش هیدرولوژی ایران با محوریت دریاچه ارومیه، صراحتاً اعلام کرد که اگرچه کشاورزی ذاتاً نیازمند آب است، اما حجم مصرفی آن به طور مستقیم به سطح پیشرفت و نوع فناوریهای به کار گرفته شده در این صنعت بستگی دارد. وی تاکید کرد که استفاده از راهکارهای فناورانه، نه تنها امکان کاهش چشمگیر مصرف آب را فراهم میآورد، بلکه میتواند تحولی اساسی در مدیریت منابع آب حوضه آبریز دریاچه ارومیه ایجاد کند. این رویکرد، در چشمانداز بلندمدت، تضمینکننده پایداری کشاورزی و اکوسیستم منطقه خواهد بود.
بحران آب در حوضه دریاچه ارومیه: ریشهها و چالشها
دریاچه ارومیه، نگین فیروزهای آذربایجان، سالهاست که با بحران خشکی دست و پنجه نرم میکند. نماینده فائو به درستی به کاهش بارندگیها و افزایش دما در ایران طی شش سال اخیر اشاره کرد که به نوبه خود، منجر به افزایش نیاز آبی و تشدید فشار بر منابع آب زیرزمینی و سطحی شده است. بخش کشاورزی، به دلیل حجم بالای مصرف آب، همواره در کانون توجه راهکارهای احیای این دریاچه قرار داشته است. تغییرات اقلیمی، کاهش ورودی آب به دریاچه و بهرهبرداری بیرویه از منابع آبی، از جمله دلایل اصلی وضعیت کنونی دریاچه ارومیه به شمار میروند. این عوامل، ضرورت بازنگری در الگوهای کشت و روشهای آبیاری را بیش از پیش نمایان میسازد.
راهکارهای عملی برای کاهش مصرف آب کشاورزی
تایروف خاطرنشان کرد که فناوریهای متعددی برای کاهش مصرف آب در کشاورزی وجود دارد که خوشبختانه بسیاری از آنها در ایران نیز قابل دسترس هستند. این فناوریها میتوانند مصرف آب را تا ۴۰ درصد کاهش دهند که گامی بزرگ در جهت احیای دریاچه ارومیه خواهد بود. از جمله این راهکارها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
سیستمهای آبیاری تحت فشار و قطرهای: این سیستمها با رساندن مستقیم آب به ریشه گیاه، تبخیر و هدررفت آب را به حداقل میرسانند.
کشاورزی دقیق (Precision Agriculture): با استفاده از حسگرها، پهپادها و دادههای ماهوارهای، نیاز دقیق هر بخش از مزرعه به آب، کود و آفتکشها شناسایی شده و منابع بهینهتر مصرف میشوند.
توسعه کشت گلخانهای: کشت محصولات در محیطهای کنترلشده گلخانه، منجر به صرفهجویی چشمگیر در مصرف آب میشود.
انتخاب ارقام گیاهی مقاوم به خشکی: استفاده از بذور و گونههای گیاهی که نیاز آبی کمتری دارند یا به شوری آب مقاوم هستند.
نماینده فائو اذعان داشت که استفاده از این فناوریهای نوین در زمینهای کشاورزی کوچک میتواند چالشبرانگیز باشد، اما تاکید کرد که فائو آماده حمایت از کشاورزان خرد در این زمینه است.
درسهایی از آرال و چشمانداز همکاریهای بینالمللی در احیای دریاچه ارومیه
تجربه موفق مدیریت مصرف آب در حوضه دریاچه آرال، که زمانی یکی از چهار دریاچه بزرگ جهان بود و به شدت خشک شد، میتواند الگویی ارزشمند برای احیای دریاچه ارومیه باشد. نماینده فائو اعلام کرد که مشکل کمبود آب در حوضه آرال شدیدتر بوده و این سازمان آماده است تا تجربیات خود در آن منطقه را با ایران به اشتراک بگذارد. احیای دریاچهای به وسعت ارومیه نیازمند رویکردی چندوجهی است که شامل:
بهبود حکمرانی آب: اعمال قوانین و نظارت جدی بر برداشت آب، به ویژه از چاههای غیرمجاز.
همکاریهای منطقهای و بینالمللی: بهرهگیری از دانش و تجارب جهانی و جذب سرمایهگذاریهای لازم.
توانمندسازی کشاورزان: آموزش و حمایت مالی برای گذار به روشهای کشاورزی پایدار و کمآببر.
اقدامات لازم برای بهبود وضعیت دریاچه ارومیه در دستور کار قرار دارد و برنامههای اجرایی مربوط به آن در یک همایش ویژه در آینده نزدیک ارائه خواهد شد. این حرکت، نشاندهنده عزم جدی برای مقابله با چالش خشکی و تضمین آیندهای پایدار برای منطقه آذربایجان است.
مطالب مرتبط
- برخورد قاطع پلیس فتا در بوکان؛ کانال غیراخلاقی مخل آرامش عمومی مسدود و عوامل اصلی آن دستگیر شدند
- سئو محلی چیست و چگونه به برندینگ لوکال کمک می کند؟
- ادعای آلودهترین شهر بودن ارومیه رد شد؛ جزئیات دقیق کیفیت هوای ارومیه اعلام شد
- تلاشهای دادگستری آذربایجان غربی به سازش ۱۷ پرونده قتل منجر شد
سیما غلامی، خبرنگار و نویسنده باسابقه در مجله خبری «عصر ارومیه» است که با قلمی توانمند و نگاهی دقیق به مسائل، به پوشش اخبار منطقه میپردازد. او با سالها تجربه در عرصه رسانه، به یکی از چهرههای مورد اعتماد در میان مردم و مسئولان تبدیل شده است.
