در سال‌های اخیر، بحران آب به یکی از دغدغه‌های جدی کشور تبدیل شده است؛ به‌ویژه در استان آذربایجان غربی که کاهش بارندگی، افت منابع سطحی و زیرزمینی و مصرف غیرمسئولانه، شرایط نگران‌کننده‌ای را رقم زده است. گزارش‌های رسمی نشان می‌دهد که ذخایر سدهای استان به شدت کاهش یافته و درصد قابل توجهی از شهروندان همچنان در دسته پرمصرف یا بد مصرف قرار دارند.
کاهش ۳۷ درصدی ذخایر سدها؛ تابستانی سخت در راه است
مجید رستگاری، مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای آذربایجان غربی، با اشاره به آخرین پایش‌ها اعلام کرد که تا ۱۱ مرداد، حجم ذخیره مخازن سدهای استان به ۶۴۴.۹ میلیون مترمکعب رسیده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته، کاهش ۳۷ درصدی را نشان می‌دهد. همچنین حجم آب ورودی به سدها نیز با افت ۶۷ درصدی مواجه شده است؛ رقمی که زنگ خطر جدی برای تأمین آب در ماه‌های گرم سال محسوب می‌شود.
سدهای مهم استان مانند چپرآباد، کانی سیب و سردشت نیز با کاهش محسوس ذخایر مواجه‌اند. به گفته رستگاری، این سدها به ترتیب ۲۳، ۱۳۷.۴ و ۲۷۳.۸ میلیون مترمکعب آب دارند که نسبت به ظرفیت‌های اسمی آن‌ها، وضعیت بحرانی تلقی می‌شود.
مصرف بی‌رویه؛ چالش بزرگ در مدیریت منابع آبی
در کنار کاهش منابع طبیعی، رفتار مصرفی شهروندان نیز به بحران دامن زده است. لطیف خوش‌سیرت، سرپرست شرکت آب و فاضلاب آذربایجان غربی، اعلام کرد که ۳۸ درصد از مشترکان ارومیه‌ای در دسته پرمصرف قرار دارند و ۶ درصد نیز به عنوان بد مصرف شناخته می‌شوند. این بدان معناست که نزدیک به نیمی از مصرف‌کنندگان، الگوی مصرف تعیین‌شده را رعایت نمی‌کنند.
الگوی مصرف ماهانه آب در استان ۱۳ مترمکعب است و مشترکانی که بیش از ۲۶ مترمکعب مصرف دارند، در دسته بد مصرف قرار می‌گیرند. خوش‌سیرت هشدار داد که در صورت ادامه بی‌توجهی، شرکت آب و فاضلاب ناچار به قطع موقت آب این مشترکان خواهد شد.
سبک زندگی پرمصرف؛ نیازمند اصلاح فرهنگی
در سطح شهر ارومیه، بسیاری از شهروندان از بحران آب آگاه هستند، اما سبک زندگی پرمصرف همچنان پابرجاست. زهرا احمدی، یکی از ساکنان منطقه البرز، در حالی که با آب شرب مشغول شستن خودرو و کوچه بود، گفت: «صرفه‌جویی را در نظر داریم، اما گاهی اجتناب‌ناپذیر است؛ باید در شیوه‌های نظافت تجدیدنظر کنیم.»
سمیه نادری، معلم ابتدایی، نیز بر نقش آموزش در اصلاح رفتار مصرفی تأکید کرد و گفت: «آگاهی‌رسانی باید از خانواده و مدرسه آغاز شود تا نسل جدید با فرهنگ مصرف صحیح آشنا شود.»
مشارکت مردمی؛ تنها راه عبور از بحران
کارشناسان معتقدند که عبور از بحران آب تنها با مشارکت جدی مردم و نظارت دقیق مسئولان ممکن خواهد بود. اصلاح رفتارهای مصرفی، پرهیز از شست‌وشوی غیرضروری با آب شرب و رعایت الگوی مصرف، از جمله اقداماتی است که می‌تواند در حفظ منابع آبی مؤثر باشد.
بحران آب در آذربایجان غربی دیگر یک هشدار زیست‌محیطی نیست، بلکه تهدیدی جدی برای زندگی روزمره مردم است. تابستان پیش‌رو می‌تواند یکی از سخت‌ترین فصول باشد، مگر اینکه همگان با درک شرایط بحرانی، در مسیر حفاظت از این منبع حیاتی گام بردارند.
سیما غلامی، خبرنگار و نویسنده باسابقه در مجله خبری «عصر ارومیه» است که با قلمی توانمند و نگاهی دقیق به مسائل، به پوشش اخبار منطقه می‌پردازد. او با سال‌ها تجربه در عرصه رسانه، به یکی از چهره‌های مورد اعتماد در میان مردم و مسئولان تبدیل شده است.
