مطالعات جدید در حوزه ارتباطات سیار نشان می‌دهد که قطعی برق، علاوه بر ایجاد نارضایتی گسترده در میان کاربران، خسارت‌های مالی سنگینی را متوجه اپراتورهای تلفن همراه می‌کند. بر اساس گزارش‌های منتشرشده از شبکه‌های اروپایی، هر ساعت خاموشی برق می‌تواند بین ۱ تا ۳ میلیون یورو زیان مستقیم برای اپراتورها به همراه داشته باشد؛ رقمی که در صورت تکرار، به خسارت‌های نجومی در سطح ملی منجر خواهد شد.
وابستگی حیاتی شبکه‌های ارتباطی به پایداری انرژی
در سال‌های اخیر، صنعت ارتباطات سیار به یکی از ارکان اصلی زندگی اجتماعی، اقتصادی و حتی امنیتی کشورها تبدیل شده است. با این حال، پایداری این صنعت به شدت وابسته به تأمین مستمر و مطمئن انرژی برق است. در ماه‌های اخیر، قطعی‌های مکرر و نامنظم برق، زیرساخت‌های ارتباطی را با چالش‌های جدی مواجه کرده و موجب اختلال در خدماتی نظیر تماس‌های صوتی، اینترنت همراه و سرویس‌های داده‌محور شده است.
برآوردها نشان می‌دهد که حتی چند دقیقه خاموشی در مراکز حساس مخابراتی می‌تواند بخشی از ظرفیت شبکه را از کار بیندازد و تجربه کاربری را به‌طور محسوس کاهش دهد. این اختلال‌ها نه‌تنها رضایت کاربران را تحت تأثیر قرار می‌دهد، بلکه مستقیماً درآمد اپراتورها را نیز کاهش می‌دهد.
تجربه اروپا؛ هشدار برای کشورهای در حال توسعه
مطالعه‌ای از سوی شرکت تحقیقاتی Analysys Mason درباره شبکه‌های ارتباطی اروپا نشان داده است که هر ساعت قطعی برق، بین ۱ تا ۳ میلیون یورو زیان مالی برای اپراتورهای بزرگ به همراه دارد. این رقم در صورت تکرار در سطح ملی، می‌تواند سرمایه‌گذاری‌های چندساله در توسعه زیرساخت‌های ارتباطی را بی‌اثر کند.
در کشورهای پیشرفته، حفاظت از شبکه‌های مخابراتی به‌عنوان یکی از اولویت‌های حیاتی در مدیریت انرژی شناخته می‌شود. این کشورها با ایجاد زیرساخت‌های مقاوم و پشتیبانی چندلایه، تلاش کرده‌اند تا شبکه‌های ارتباطی را از آسیب‌های ناشی از قطعی برق مصون نگه دارند.
وضعیت ایران؛ چالش‌های پنهان در سایه خاموشی‌ها
در ایران، هرچند آمار رسمی دقیقی درباره میزان خسارت ناشی از قطعی برق در حوزه ارتباطات منتشر نشده، اما گزارش‌های میدانی فعالان این صنعت نشان می‌دهد که خاموشی‌های ناگهانی، فرسودگی باتری‌های پشتیبان و محدودیت منابع سوخت ژنراتورها، موجب شده بسیاری از سایت‌های ارتباطی در ساعات اوج مصرف، توان ارائه خدمات پایدار را از دست بدهند.
نتیجه این وضعیت، نه‌تنها افت کیفیت خدمات ارتباطی، بلکه هدررفت بخشی از سرمایه‌گذاری‌های سنگین در توسعه شبکه است؛ سرمایه‌هایی که با هر قطعی برق، بخشی از آن عملاً بلااستفاده می‌شود.
اپراتورها در خط مقدم بحران انرژی
کارشناسان معتقدند که اپراتورهای تلفن همراه، بیش از سایر بخش‌ها در معرض آسیب‌های ناشی از بی‌ثباتی در تأمین انرژی قرار دارند. این اپراتورها، قربانیان خاموشی‌هایی هستند که خود نقشی در وقوع آن ندارند، اما هزینه‌های سنگینی بابت آن می‌پردازند. از این‌رو، توجه جدی به پایداری انرژی در حوزه ارتباطات، ضرورتی اجتناب‌ناپذیر برای حفظ امنیت دیجیتال و اقتصادی کشورهاست.
با توجه به نقش حیاتی ارتباطات در زندگی امروز، لازم است سیاست‌گذاران حوزه انرژی و فناوری اطلاعات، راهکارهای عملی برای تضمین پایداری برق در مراکز مخابراتی تدوین کنند. در غیر این صورت، هر ساعت خاموشی می‌تواند به معنای عقب‌گردی بزرگ در مسیر توسعه دیجیتال و زیان‌های جبران‌ناپذیر برای اقتصاد ارتباطی کشور باشد.
سیما غلامی، خبرنگار و نویسنده باسابقه در مجله خبری «عصر ارومیه» است که با قلمی توانمند و نگاهی دقیق به مسائل، به پوشش اخبار منطقه می‌پردازد. او با سال‌ها تجربه در عرصه رسانه، به یکی از چهره‌های مورد اعتماد در میان مردم و مسئولان تبدیل شده است.
